Âm Binh là loại vong vất vưởng không
ai cúng kiến, không được nghiệp quả định hướng rõ ràng, hoặc là tự nguyện đầu
quân dưới quyền lực của thầy Pháp để được cúng thí, hoặc do thầy Pháp khống chế
sai sử. Ngoài việc thí thực hàng ngày, mỗi khi nhận công tác đặc biệt của thầy
Pháp, đều được thầy tưởng thưởng rượu thịt hậu hỷ.
Cõi dương
gian có đội quân thì cõi âm thế cũng có một lực lượng tương tự, vì thế, cổ nhân
bảo – trần sao, âm vậy, âm-dương đồng nhất lý. Đội quân trần thế được tuyển chọn
thành phần lý lịch khá kỷ, thế mà thỉnh thoảng vẫn có vài phần tử nổi loạn phản
trắc, thì cõi âm, lắm khi thầy Pháp phải khốn đốn với chúng; nếu không hại được
thầy, thì con cháu giòng họ của thầy cũng bị vài âm binh nổi loạn vượt khỏi
vòng kềm chế của pháp nghi để ám hại. Chuyện dễ hiểu, thầy Pháp chỉ dùng quyền
lực để khống chế phần âm mà không cần tuyển chọn xét lý lịch như trần gian; vì
sự tạp nhạp đó mà những âm binh đều là lực lượng vừa hữu dụng, vừa nguy hại.
Trong sách của
Phan Kế Bính có viết như sau:
Phù thủy có
phép luyện âm binh, âm tướng, thường đêm khuya đến những nơi tha ma mộ địa, đốt
hương khấn khứa, luyện phù luyện phép, để cầu cho các âm hôn phải theo hiệu lệnh
của mình… Thầy phù thủy cũng có phép làm bùa yêu, bùa mê. Bùa yêu làm cho hai
người ghét nhau phải thương nhau. Bùa mê làm cho người tỉnh trở nên mê mẩn, có
khi hóa điên dại, phải có bùa mới hết.
Người ta
cũng lại nói rằng các thầy phù thủy có lắm phép kỳ lạ, sai khiến nổi âm binh
làm những việc của người trần, nhưng phần nhiều thực hiện về đêm: sai âm binh
đi tát nước vào ruộng, sai âm binh đi ném đá, gạch vào nhà người khác… Những thầy
phù thủy mỗi khi điều khiển âm binh xong phải có lễ khao quân, nếu không âm
binh sẽ phản lại đánh trả thầy, và mỗi khi sai âm binh thầy phù thủy phải canh
chừng đừng để trời sáng, phải thâu âm binh về trước khi có ánh dương ló ra. Bị
lộ thiên cơ, nghĩa là bị người trần trông thấy vào ban ngày, âm binh cũng đánh
trả thầy”
Hoà hảo :
Dân chúng
thường có thói quen nhờ đến bùa phép của thầy phù thủy. Ông này làm phép, bắt ấn,
và bảo rằng có chuyện động mồ động mả cho nên phải dời mồ mả, hay phải dùng
hình nhân thế mạng, bởi vì âm binh hay Thần linh ở cõi âm đang cần bắt người
trên dương thế xuống âm phủ để làm đầy tớ mà sai khiến công việc. Có khi thầy phù
thủy bày kế ngăn chận linh hồn một người vừa chết vì bệnh dịch tả, không cho
linh hồn đó trở lại dương thế quấy nhiễu người sống, bằng cách dùng lưới bao
trùm lấy xác chết, hoặc là chỉ chôn xác chết nửa vời, dụng ý muốn nói là như thế
cái hồn ma kia chưa thể đi về cõi diêm phù mà gia nhập đạo âm binh để lên dương
gian quấy phá.
Theo các thầy
phù thủy thì khi bệnh dịch tả xảy ra, người ta cho rằng đó là âm binh của Tà thần
Ác quy đi phá hại dân gian, nói nôm na là “đi bắt người”. Cho nên thầy phù thủy
làm bùa làm phép để ngăn chận không cho âm binh “bắt người”. Dân chúng lo sợ vì
nghĩ rằng âm binh ác quỷ đêm đêm đi ruồng bắt. Họ không nhìn thấy âm binh,
nhưng hễ nghe có tiếng chó sủa, ai nấy đều cho rằng chó sủa đoàn âm binh, vì
chó có khả năng đặc biệt nhìn thấy âm binh.
Để tự vệ trước
âm binh, người dân làng rủ nhau đốt đèn sáng lên, họ cầm gậy gộc dao búa, la
hét om xòm để đuổi âm binh đi chỗ khác. Đấy là lúc ban đêm. Còn phần ban ngày,
thì người dân phải giữ mồm giữ miệng, kiêng cữ không ai dám nói đến danh từ “âm
binh” hay “dịch tả”, sợ rằng nói đến là nhắc cho nó đến. Có nơi còn rào lối đi,
treo bùa phép tại cổng làng, hoặc rải vôi bột ngang đường đi, nói là để ngăn chận
âm binh, không cho vào làng.
Có nơi dân
chúng cầu xin các vị Thần linh “tốt”, nghĩa là không “ác”, để xin các vị này chở
che, hay giúp đỡ chống lại âm binh ác quỷ. Họ nghĩ rằng Thần linh cao cấp và giỏi
hơn, trừ được âm binh.
Không riêng
gì bệnh dịch tả, phải kể thêm các loại bệnh dịch khác như bịnh đậu mùa, bệnh dịch
hạch, bịnh sốt rét…, dân làng thường cho là âm binh ác quỷ đem đến. Cho nên họ
cũng áp dụng các phương pháp nói trên để chống đỡ. Tuy nhiên người dân đặc biệt
lưu tâm đến bệnh dịch tả hơn là trường hợp các bệnh dịch khác. Họ gọi là “bệnh
thiên thời”, hay “bệnh dịch”, hay “bệnh ôn” chớ ít người dân quê gọi đúng tên
là bệnh thổ tả, tức là vừa mửa vừa đi tiêu.
Tóm lại người
dân không cho rằng các loại bệnh dịch xảy ra là do các nguyên nhân thông thường,
do vi trùng truyền nhiễm. Tất cả, đối với họ, là do “Cõi Trên” tức là Trời, Thần
linh, hay “Cõi Dưới” tức Âm binh, Tà ma Ác quỷ… từ các nguồn gốc đó mà phát
sinh bệnh và chết chóc.
Theo quan niệm
tín ngưỡng của dân làng, giữa thế gian này và cõi thiêng liêng có mối liên hệ
chặt chẽ, và sự cách biệt chỉ như bức màn thưa. Bên này là cõi thế gian thực tại,
khi bệnh dịch xảy ra, người dân cũng nhìn đó là các sự kiện thực hữu, nhưng họ
lại nghĩ rằng các sự kiện thực hữu đó được tạo ra bởi thế giới thiêng liêng vô
hình bên kia bức màn thưa…